5. Taalgroepen
Binnen Huis voor Taal zijn vaak kleine groepjes volwassenen actief bezig in het versterken van hun Nederlandse taal. Een belangrijk accent ligt op het coachen van de groepen. Wat betekent nu eigenlijk taalcoaching in groepen binnen Huis voor Taal? De groepsbegeleider biedt structuur en geeft geleidelijk de deelnemers meer verantwoordelijkheid en zelfstandigheid in het ontwikkelen van zijn/haar leervaardigheden. De taalcoach van een groep geeft dus eigenlijk begeleiding aan het leerproces van alle deelnemers.
De aanpak is meestal dat de leden van de groep samen met de begeleider de inhoud en vorm bespreken van de bijeenkomsten. Wees hierin open, eerlijk en nieuwsgierig. Geef de ruimte en het vertrouwen dat alles kan worden ingebracht. Luister goed naar wat wordt gezegd en probeer daar mee verder te gaan.
De groepsbegeleider kan voor dit proces diverse gesprekstechnieken inzetten. Belangrijk is vooral om open vragen te stellen. Regelmatig samenvatten en navragen of je het goed hebt begrepen is vaak heel prettig voor het proces. Durf dit toe te passen en laat zo nodig ook eens stiltes vallen. De deelnemers krijgen dan de tijd en ruimte om de eigen gedachten te formuleren en na te denken over hun eigen behoeften.
Taalcoaching in groepen is om diverse redenen heel waardevol, bijvoorbeeld vanwege het verbeteren van de taal, het leren van elkaar, het vergroten van het zelfvertrouwen of dat de deelnemers elkaar kunnen motiveren. Ook kunnen de deelnemers door de groep hun eigen sociale netwerk vergroten. Binnen Huis voor Taal zijn vaak diverse taalgroepen opgezet. Denk aan converstatiegroepen, leesgroepen of niveaugroepen.
Groepstaalcoaching kan ook verwarrend zijn: het lijkt op een lessituatie, terwijl het nog steeds om taalcoaching gaat. Vertel aan de deelnemers dat het geen school is. Leg uit wat jij als taalvrijwilliger kan doen en wat je rol hierin is.
Huis voor Taal wil graag in kleine groepjes werken. Het werken in groepjes biedt een aantal voordelen.
- Twee weten meer dan één
- Je creëert een groepsgevoel
- Je wisselt ervaringen uit over een thema
- Deelnemers en vrijwilligers zijn gesprekspartners
- Je werk in groepjes (2, 3, 4 of de hele groep) en laat deelnemers met elkaar in gesprek gaan. Ze leren van elkaar.
- Deelnemers kunnen samen opdrachten uitvoeren waarbij ieder een rol heeft (rollenspellen)
- Je zet activerende werkvormen in
Als er grote verschillen zijn binnen een groep dan kan het best een uitdaging zijn om iedereen genoeg aan bod te laten komen. Dat is nodig om iedereen gemotiveerd te houden. De verschillende niveaus van de deelnemers kunnen ook een positieve bijdrage leveren aan het groeps-en leerproces. Onderstaande tips helpen daarbij:
- Maak gebruik van de verschillen, een gevorderde deelnemer kan een andere deelnemer goed helpen
- Maak onderscheid binnen thema’s, bijvoorbeeld door twee verschillende opdrachten, variërend in niveau te geven.
- Stel verschillende soorten vragen. Er zijn open en gesloten vragen. Voor beginners zijn gesloten vragen (ja/nee vragen),voor gevorderden kun je open vragen stellen. (wie, wat, hoe, wanneer, waar etc.)
- Geef iemand met een lager niveau een luisteropdracht wanneer hij luistert naar een gesprekje tussen twee andere deelnemers met een hoger niveau. (een mooie werkvorm is te werken in drietallen, waarbij steeds twee deelnemers een gesprek voeren en de derde het gesprek samenvat)
- Deelnemers kunnen kort presenteren aan elkaar. (vertellen over de week, actueel onderwerp, een boek etc.).
Het kan best een uitdaging zijn om een groep anderstaligen te begeleiden. Als je met deelnemers in een groepje werkt, kan het lastiger zijn om aan elk individueel taaldoel te werken. Probeer dan algemene thema’s te bedenken waarover iedereen kan meepraten. Je kunt de groep af en toe opsplitsen en even apart met een deelnemer gaan zitten. Zo kun je tijd inruimen voor individuele taaldoelen.
Deelnemers kunnen soms ook hoge verwachtingen hebben en verlangen een schoolse manier van begeleiding. Blijf hierin meebewegen en geleidelijk aan de sfeer te scheppen waarin de deelnemers zelf meer verantwoordelijkheid krijgen.Zoek naar kansen die de deelnemers stimuleren om na te denken over zijn/haar eigen leerproces. Geef opdrachten die hierbij aansluiten. Daag jezelf hierin uit en blijf open en eerlijk naar de deelnemers. Leg jezelf niet te veel druk op je schouders. Bereid de bijeenkomsten wel voor maar geef ook de mogelijkheid om zomaar even af te wijken van je plan. Huis voor Taal werkt niet met eindtermen en rapporten. Dus af en toe even afwijken van het thema is niet erg. Maak gebruik van je kwaliteiten als mens en wees betrokken en meevoelend voor de verhalen die tijdens een bijeenkomst spontaan naar voren kunnen komen. Het is zo waardevol om gewoon als volwassen mensen met elkaar bezig te zijn ieder vanuit zijn of haar eigen cultuur. Dat zijn soms prachtige momenten om van te genieten.